MZUNGUKO WA USIMAMIZI WA MRADI

Maana ya Mradi:

MRADI ni mlolongo/mfululizo wa shughuli zinazolenga kufikia lengo fulani lililo wazi ndani ya muda uliopangwa kwa kutumia gharama zilizoainishwa.

Ni mchakato unaohusisha utoaji /uwekaji wa rasilimali (pembejeo-inputs) kwa kipindi Fulani. Na kutumia rasilimali husika, shughuli hutekelezwa na kuleta matokeo (results) ili kufikia lengo lililowekwa.

Ni juhudi ya pamoja katika utekelezaji kufikia lengo. Kwa hali hiyo, mradi hautekelezwi na mtu mmoja.

Mradi unapaswa uwe na:

ü  Walengwa wanaotambuliwa: hawa wanajumuisha walengwa wa msingi (mwanzo) na walengwa wa mwisho (jumla);

ü  Uratibu mzuri, usimamizi ulio wazi na mpangilio bora wa kihasibu;

ü  Mfumo wa tathmini na ufuatiliaji kwa ajili ya kufuatilia utekelezaji; na

ü  Kiwango sahihi cha uchambuzi wa kiuchumi na gharama unaoonyesha kuwa faida za matokeo ya mradi zitakuwa kubwa/nyingi zaidi ya gharama ya mradi.

Miradi ya maendeleo ni njia iliyo wazi katika kuleta mabadiriko ndani ya jamii husika. Kuna aina nyingi za miradi katika jamii kulingana na malengo, wigo, na ukubwa wa mradi. Miradi midogo itahitaji gharama kiasi na itadumu kwa muda mfupi mfano miezi kadhaa wakati miradi makubwa itagharimu mamilioni ya shilingi na itadumu kwa muda wa miaka kadhaa

Mahusiano kati ya mradi, mpango (program) na sera:

Mradi ulioandikwa vizuri ili kufikia vipaumbele na malengo yanayotazamiwa ni lazima uendane na mipango ya serikali pamoja na sera.

Mpango/program ina tofauti kidogo na mradi kutokana na wigo na ukubwa. Mpango unakuwa na wigo mpana katika utekelezaji wake, mf mpango wa sekta ya kilimo huu unaweza kushughulikia changamoto, vikwazo, fursa na mambo mengine mengi yanayohusu kilimo kwa mapana.

Sera ni maelezo ya malengo na njia ya utendaji iliyochaguliwa katika kufikia malengo husika. Sera huwekwa katika maandishi ili iwe ndio kiongozi cha maamuzi ya nini kifanyike.

Malengo ya mradi wowote unaofanyika katika jamii ni lazima yachangie utekelezaji wa sera za nchi na sekta husika ili kuleta maendeleo. Wadau binafsi wanapotekeleza mradi wanafanya kazi ili kusaidiana na serikali katika kuinua jamii.

Madhaifu ya miradi;

Miradi katika jamii imekuwa chachu inayoleta hamasa ya maendeleo kwa jamii mbalimbali. Hii ni kutokana na uwajibikaji katika utendaji katika kutoa elimu, na michango mingine ya hali na mali.

Hata hivyo, matatizo yanayotokana na masharti ya Uendeshaji kutoka kwa wafadhiri yameleteleza mapungufu ya miradi hii mfano:

v  Jamii husika kutokuwa na umiliki wa mradi. Hii huleta matokeo madogo ya uendelevu.

v  Miradi ya maendeleo kuwa mingi katika jamii. Misaada kutoka kwa wafadhili mbalimbali wenye mikakati na mipango tofauti ambayo hutumia  gharama nyingi ambazo hupotea wakati mwingine

Uzuri wa miradi;

v  Ushirikishwaji wa madaraka kwa jamii

v  Misaada ya dharula wakati mwingine jamii hukumbwa na majanga ambayo serikali haiwezi kuyafanyia kazi kwa haraka, hivyo huitaji nguvu ya ziada kutoka kwa wafadhili.

v  Huwajengea uwezo wana jamii: miradi mingi hutoa mafunzo ya mambo mbalimbali yanayohusu jamii hivyo kuwajengea uwezo wananchi, kuwahamashisha na kuwapa uelewa wa mambo anuai.

Mambo ya kuzingatia:

Ili mradi uwe bora na wenye matokeo mazuri, watendaji wa mradi na walengwa wa mradi lazima wazingatie yafuatayo:

1)      Kubadiri mitazamo:

Mitazamo chanya huleta uwajibikaji, mfano Uwajibikaji ili kuleta matokeo; haipaswi kuangalia gharama tu au shughuli zitakavyofanyika. Jamii/walengwa hawapaswi kuangalia nani ana mamlaka ya kuongoza awe mzee au kijana, mwanamke au mwanaume kinachotakiwa kuangaliwa ni uwajibikaji wake katika kutuletea matokeo.

2)      Kubadirika kwa majukumu na madaraka:

Katika kuendesha mradi, kila mdau anapaswa kuwa na majukumu yake na awajibike ipaswavyo katika kuyatekeleza.

3)      Ujuzi:

Inatakiwa watendaji wa mradi wawe na ujuzi wa kile wanachokifanya. Inapobidi ni vizuri wakajengewa uwezo katika nyanja za yale wanayopaswa kuyafanyia ili wayafanye kwa ufanisi.

4)      Utaratibu

Mradi ni lazima uwe na mfumo maalum wa kiutendaji ili kufanikisha matokeo.Utaratibu wa kuendesha mradi lazima uwekwe katika hali inayoruhusu kuboresha na Kuunganisha mbinu zinazoweza kufikia malengo yaliyopangwa.

 MZUNGUKO WA USIMAMIZI MRADI:

Mzunguko wa Usimamizi wa Mradi ni istilahi inayotumika kuelezea shughuli za usimamizi na taratibu za maamuzi zitumikazo wakati wa utekelezaji wa mradi (hujumuisha shughuli muhimu, majukumu na wajibu, nyaraka muhimu na ufanyikaji wa maamuzi).

Mzunguko wa Usimamizi wa Mradi hufanyika kuhakikisha:

Ø  Mradi unafikia malengo makuu.

Ø  Kupima kama mradi unafaa kwa walengwa na changamoto zilizopo.

Ø  Upembuzi yakinifu ili kubaini kama malengo yanaweza kufikiwa kwa uhalisia.

Ø  Faida zinazopatikana kama zitakuwa endelevu.

Ili kuhakikisha mafanikio, mradi wowote unapaswa yafuatayo:

      Unahitaji ushiriki hai wa wadau husika na ulenge kukuza umiliki wa walengwa.

      Uyumie mfumo wa mantiki wa programu (na mifumo mingine) kusaidia kupima matatizo, walengwa, malengo na mikakati.

      Mawasiliano na Ushirikishwaji katika  kufanya maamuzi

Katika utekelezaji wa mradi kuna awamu/hatua tano kama inavyoonekana kama Mchoro hapo chini:

SOMO LITAENDELEA........

Limeandaliwa na Baraka Kamese

Mratibu wa Shirika - BUFADESO